IKAROS

IKAROS (PAUL VAN GYSEGEM)

We vervolgen de wandeling in de Castrodreef en zien aan de rechterkant het historische ‘Exaerdekenhof’ of ‘Castrohof’. Het Exaerdekenhof wordt in 1626 gebouwd door Jan van Exaerde. De naam ‘Castrohof’ stamt af van de adellijke familie Don Francisco Cristobal de Castro y Toledo de Hertoghe, de belangrijkste eigenaar van dit Hof. Deze familie geniet een hoog aanzien. Het Castrohof wordt verbouwd tussen 1663 en 1682. Sinds 1971 is het een beschermd gebouw. Het fraaie gebouw ligt nabij het Hendrik Heymanplein en is omgeven door groen. Het blinkt uit door mooi speklaag-metselwerk en enkele opmerkelijke schouwen. We wandelen rond het gebouw en zien aan de voorzijde op het grasveld het beeld ‘Ikaros’.

De kunstenaar ziet zijn beeld graag geplaatst in deze historische omgeving. Het oude gebouw dateert immers uit de late renaissance, een periode waarin de kunst sterk wordt geïnspireerd door de Griekse en Romeinse oudheid.

Ikaros stort neer in de Egeïsche Zee. Het beeld is een momentopname uit de bekende Griekse mythe. Omdat Ikaros en zijn vader Daidalos door koning Minos gevangen worden gehouden op Kreta, bedenkt Daidalos een manier om te ontsnappen. Hij bouwt vleugels van een houten raamwerk, veren en was. Omdat de was niet mag smelten, waarschuwt hij zijn zoon Ikaros om niet te hoog en te dicht bij de zon te vliegen, maar ook niet te laag, omdat de vleugels te zwaar zouden worden van het zeewater. In zijn overmoed wordt Ikaros echter roekeloos. Hij vliegt te hoog zodat de was toch smelt met de fatale afloop tot gevolg. Het verhaal van Ikaros is typerend voor het thema van ‘hybris’, ’overmoed’ dat vaak voorkomt in de Griekse mythologie. Het vertelt hoe de mens, ook vandaag, door zijn hoogmoed of overdreven zelfvertrouwen zijn eigen ondergang veroorzaakt. Deze moralistische achtergrond staat de beeldende taal echter niet in de weg. De kunstenaar suggereert beweging, een val die niet meer kan gestuit worden. Door zijn bijna abstracte vormen, met in flitsen herkenbare elementen, door zijn sterk geometrisch lijnenspel en door het gebruik van gerecycleerde materialen blijft dit een zeer actueel werk.

Voor Paul Van Gysegem zijn vele materialen geschikt om de zeggingskracht van zijn creatie te bewerkstelligen. Klei, hout, metaal, dat alles heeft hij verwerkt in deze eenvoudige en tegelijkertijd complexe constructie. Om de stabiliteit van de vallende Ikaros te verzekeren is het bronzen afgietsel versterkt met inox elementen.

VAN GYSEGEM Paul (1935)

Paul Van Gysegem is beeldhouwer, etser, tekenaar, schilder en jazzmuzikant. Studeert schilderkunst aan de academie van Gent en beeldhouwkunst in het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen, de voorloper van het HISK. Heeft bewondering voor vernieuwers als Henry Moore en diens leerling Kenneth Armitage; evenals voor het werk van Giacomo Manzu en Marino Marini. Het Vlaams Parlement  herbergt twee van diens etsen en twee sculpturen:  ‘Kwintet’ en ‘ De eeuwige terugkeer’.

Kunst in de Stad, 4 oktober 2008