SINT-NICOLAASBEELD (ACHIEL PAUWELS)
Aan de voet van het belfort van het stadhuis op de Grote Markt bevindt zich het imposante beeld van Sint-Nicolaas. In 1217 werd hij de patroonheilige van de toenmalige parochie en dorpsgemeenschap. Sint-Nicolaas, in de volksmond bekend als Sinterklaas, is de grote kindervriend.
Het beeld verwijst naar de traditie rond de heilige Nicolaas, bisschop van Myra (+/- 280 -342/352). De hoge mijter, de rode mantel en de staf zijn de herkenbare attributen. Op zijn troon maakt hij een zegenend gebaar. Aan de voet van de troon staren drie kinderen de kijker aan. Ze zitten in een houten slagerskuip. Volgens de legende heeft Sinterklaas hen gered van een gewisse dood. Later wordt Sinterklaas de man die de brave kinderen speelgoed brengt. Op de rugleuning van de troon prijken een luchtballon en de Wase raap, beide symbolen van de stad en de regio.
Achiel Pauwels is een verhalend kunstenaar, die soms de ironie niet schuwt. Hij werkt in keramiek en vervaardigt soms heel geëngageerd werk, zoals zijn bekende beeldengroep van vermoorde mensen en een cellist in Sarajevo tijdens de burgeroorlog in Joegoslavië. Dit Sint-Nicolaasbeeld is, ondanks de verwijzing naar wreedheid in de oude legende, statig en kleurrijk, direct herkenbaar voor jong en oud.
De kunstenaar heeft een schitterend, monumentaal beeld neergezet. Sint-Nicolaas met lange baard is gezeten op een troon, die rust op een trapvormig onderstuk in witte en zwarte blokjes. Rechts van hem zitten de schattige kinderen in een kleurrijke en expressieve compositie. Zijn verschijning is een symfonie van kleuren. Zijn albe valt naar beneden in plooien met schaduw, die een uniek samenspel vormen van wit en zwart. Daarop rust zijn rode mantel, waarin goudkleurige strepen tintelen. De versieringen van zijn stola en zijn mijter zijn als juwelen.
Een beeld van deze afmetingen in keramiek is technisch gezien een bravourestukje. Het werk is 4,5 meter hoog en samengesteld uit een driedimensionale puzzel van 300 stukken. Tijdens het drogen en bakken is het beeld met niet minder dan 70 cm gekrompen. Bovendien reageert elk stuk tijdens het verwerkingsproces zowel qua vorm als kleur op een zeer eigenzinnige en niet altijd voorspelbare wijze, wat de compositie niet alleen moeilijk maar ook spannend maakt.
De keuze van het beeld werd gemaakt door kinderen uit de lagere school, die dit ontwerp verkozen boven andere ontwerpen op basis van het aspect ‘kleur’.
Kleine voorontwerpen van het Sint-Nicolaasbeeld zijn te bezichtigen in het museum van de Sint-Nicolaaskerk, ook ‘hoofdkerk’ genoemd.
PAUWELS Achiel (1932)
Achiel Pauwels, geboren in Gent, is beeldhouwer en sculpturaal keramist. Opleiding aan Sint-Lucas Gent. Leraar aan de academies van Eeklo (1957) en Antwerpen (1965). Europaprijs religieuze beeldhouwkunst (1961), prijs ‘Keramiek Faenza’ (1973 en 1976). Evoceert de schoonheid en de wanhoop in onze maatschappij. Werk in de musea van Brussel (Kunst en Geschiedenis), Gent (Damiaanbeeld, Sint-Baafskathedraal, 2009), Faenza, Gdansk en Cardiff.
Kunst in de Stad, 30 november 1996